آیا سینمای سه بعدی بالغ شده است؟

فیلمها و برنامه های تلویزیونی سه بعدی تا مدتها یک حقه تصویری به شمار می رفت.

از عنوان "سه بعدی" استفاده می شد تا به صنعتی خسته جانی تازه داده شود، یا در گیشه شلوغ سینماها، یک فیلم را از فیلمی دیگر متمایز ساخت.

اما بسیاری که اکنون در صنعت تولید فیلمهای سه بعدی کار می کنند می گویند آینده می تواند بسیار نزدیکتر از آن چیزی باشد که همه فکر می کنند.

فیلم سازها، شرکتهای ارائه کننده فن آوری های سینمایی و شرکتهای تبلیغ و توزیع اخیرا در محل استودیو های شپرتون (Shepperton) گردهم آمدند تا دریابند سینمای سه بعدی تا چه اندازه پیشرفت کرده است و آینده آن چگونه خواهد بود.

به نظر می رسد در حال حاضر فن آوری سه بعدی تابش استریو اسکوپیک محبوب ترین فن آوری میان سینماگران است و همانطور که از نام آن مشخص است از تابش دو تصویر استفاده می کند.

بیننده عینکی را به چشم می گذارد که تنها یکی از این تصاویر را به هر چشم می فرستد و مغز دو تصویر را با هم ترکیب می کند تا حس نرمی تصویر از بین برود و تصاویر ثبات پیدا کنند.

ساده تر و کم هزینه تر به نسبت گذشته

مارک هورتون، از شرکت کوانتل که تولید کننده تجهیزات سینمای سه بعدی است، می گوید: "فن آوری سه بعدی همواره مسئله ای پیچیده بوده است چون در حین تصویر برداری، تدوین و توزیع مشکلات فنی وجود داشت."

"اما اکنون با راه یافتن فن آوری های دیجیتال به این عرصه به نظر می رسد بسیاری از مشکلات حل شده باشد."

	فیلم Beowolf از جمله فیلمهایی است که نسخه سه بعدی آن هم ساخته شده است

آقای هورتون می گوید در گذشته یکی از بزرگترین مشکلات این بود که تا زمان چاپ فیلم، معلوم نبود دو تصویر ضبط شده از دو دوربین، بر روی هم منطبق می شوند یا خیر.

او می گوید: "در زمان ضبط امکان مشاهده سه بعدی وجود نداشت، اما الان این امکان وجود دارد که گامی بزرگ به جلو محسوب می شود."

فیل استرتر فیلمسازی که نسخه سه بعدی Imax کارتون "حشرات" را ساخت نیز گفت: "هنوز خوب در آوردن کار سخت است اما به تدریج ساده تر می شود."

"الان پیچیدگی ابزارها فقط در بخش ایجاد هماهنگی بین دو دوربین بیشتر می شود و در باقی موارد ابزارها ساده تر می شوند."

تصاویر سه بعدی استریواسکوپیک که بوسیله دو لنز ایجاد می شوند، دو تصویر را در فاصله ای معادل فاصله دوچشم انسان بر روی پرده می اندازند؛ یعنی حدود 6.3 سانتی متر.

کارمندان شرکت اکسیس فیلمز (Axis Films) که میزبانی برنامه اجرا شده در استودیو شپرتون را بعهده داشت، می گویند اکنون می توان از هر منبعی، از ساده ترین دوربینهای تجاری گرفته تا دوربینهای پیشرفته سینمایی، تصاویر سه بعدی تولید کرد.

پال کارتر، رئیس شرکت اکسیس فیلمز می گوید در گذشته فیلمبرداری یک فیلم به طریقه سه بعدی می توانست هزاران دلار در روز هزینه داشته باشد، اما "با وجود فن آوری های دیجیتال کل فرایند به نسبت فیلمهای دو بعدی، 20 تا 30 درصد گرانتر می شود که باعث شده بسیاری از افراد تشویق به ساخت فیلم سه بعدی شوند."

تدوین

در پاسخ به افزایش تقاضا برای کار سه بعدی، اکسیس فیلمز یکی از اولین استودیو های تدوین منحصر به تدوین سه بعدی را در اروپا ساخته است.

تدوین تصاویر استریواسکوپیک مشکلات خاص خود را ایجاد می کند چون لازم است دو تصویر همزمان با یکدیگر حرکت کنند.

باید همواره مراقب بود که توالی تصاویر با یکدیگر مطابقت داشته باشد و بعنوان مثال تصویر چپ با تصویر راست از نظر رنگ تفاوت نداشته باشد، یک فریم جلوتر یا عقب تر نباشد و هیچ چیزی تصویر را مخدوش نکرده باشد.

آقای هورتون (از شرکت کوانتل) توضیح می دهد: "اگر مشکلاتی در تصویر وجود داشته باشد، مغز سعی می کند این مشکل را تصحیح کند و در این شرایط تماشای برنامه یا فیلم راحت نخواهد بود."

	پروژکتورهای سه بعدی دو تصویر را بر روی پرده می اندازند که باید از طریق یک فیلتر دیده شوند

پروژکتورهای دیجیتال در سینماها هم کار را ساده تر کرده اند و قابلیت نمایش 144 فریم در ثانیه باعث می شود جزئیات تصویر صحنه حفظ شوند.

شارلوت جونز تحلیلگر سینما در نشریه سینما دایجست می گوید: "در گذشته سینمای سه بعدی با رنگهای بد و سر درد مترادف بود."

خانم جونز همچنین یادآور شد که تعداد سالنهای سینما در سرتاسر جهان که می تواند فیلمهای سه بعدی نشان دهد هم از 98 سالن در سال 2005، تا پایان سال 2007 به 1300 سالن رسیده است.

با این وجود او افزود سینماهایی که می خواهند سیستم نمایش سه بعدی را راه اندازی کنند، باید پرده خود را با پرده ای نقره ای رنگ عوض کنند که نور پلاریزه شده را بهتر بازتاب بدهد.

در میان شرکتهای فیلمسازی هم، تمایل دیسنی به تولید فیلمهای سه بعدی به نظر جدی می رسد و شرکت دریم ورکز قصد دارد از سال 2009 همه فیلمهای خود را به شیوه سه بعدی بسازد.

با این حال شارلوت جونز گفت عمده درآمد بسیاری از استودیو ها از طریق فروش محصولات جنبی مانند دی وی دی تامین می شود که با افزایش علاقه مردم به فیلمهای سه بعدی می تواند تحت تاثیر قرار گیرد چون هنوز بسیاری از تلویزیونها قادر به نمایش تصاویر سه بعدی نیستند.

هرچند این روند هم درحال تغییر است و سامسونگ، میتسوبیشی و فیلیپس تلویزیونهای استریواسکوپیک تولید کرده اند.

حتی در ژاپن انتشار امواج تصاویر سه بعدی نیز آغاز شده و چین و کره هم به زودی پخش برنامه های سه بعدی را آغاز خواهند کرد.

همچنین قرار است برای المپیک پکن یک کانال استریواسکوپیک برای نمایش تصاویر رقابتهای المپیک ایجاد شود.

به نظر می رسد آینده تصاویر سه بعدی در حال شکل گیری است.